ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಇದೆಯಾ? ಹಿಂದು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನುಗಳು (Daughter Rights in Mothers Property) ಏನು ಹೇಳುತ್ತವೆ? ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ…
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಗೊಂದಲಗಳಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಿ ಇದ್ದರೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಹಕ್ಕು ಇದೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತದೆ. ತಾಯಿ ವಿಲ್ (Will) ಬರೆದಿಲ್ಲದೆ ಮೃತರಾದರೆ ಆ ಆಸ್ತಿ ಯಾರಿಗೆ ಸೇರಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕಾನೂನು ನಿಯಮಗಳು ಇವೆ.
ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಹಾಗೂ ಮುಸ್ಲಿಂ ಧರ್ಮಗಳ ಪರ್ಸನಲ್ ಲಾ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ್ದೇವೆ.
ತಾಯಿ ವಿಲ್ ಬರೆದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಆಸ್ತಿ ಯಾರು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ?
ವಿಲ್ ಅಥವಾ ಉಯಿಲು ಪತ್ರವಿಲ್ಲದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೃತನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆಸ್ತಿ ‘ಇಂಟೆಸ್ಟೇಟ್ ಸಕ್ಸೆಷನ್’ ಕಾನೂನಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಧರ್ಮಾನುಸಾರ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಕಾನೂನು ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ?
Hindu Succession Act, 1956 ಪ್ರಕಾರ ಹಿಂದೂ ಮಹಿಳೆ ವಿಲ್ ಬರೆದಿಲ್ಲದೆ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರೆ, ಆ ಆಸ್ತಿ ಅವರ Class I ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ.
ಅಂದರೆ ಆಕೆಯ ಪತಿ, ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಆ ಆಸ್ತಿ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ. ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ (ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು) ಕೂಡ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ಇರುತ್ತದೆ.
2005ರ ತಿದ್ದುಪಡಿ ನಂತರ, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಗಂಡುಮಕ್ಕಳಂತೆ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕು ಇರುವಂತೆ ಕಾನೂನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ ತಾಯಿಯ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮಗಳು ಕೂಡ ಸಮಾನ ಪಾಲುದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾಳೆ.
ಉದಾಹರಣೆ ತಾಯಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳು (ಒಬ್ಬ ಮಗ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಮಗಳು) ಇದ್ದರೆ, ತಾಯಿ ವಿಲ್ ಬರೆದಿಲ್ಲದೆ ಮೃತರಾದರೆ ಆಸ್ತಿ ಮಗನಿಗೂ ಮಗಳಿಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮುಸ್ಲಿಂ ಧರ್ಮದ ಕಾನೂನು ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ?
Muslim Personal Law (Shariat) ಪ್ರಕಾರ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರು ಆಸ್ತಿ ಬಗ್ಗೆ ಮರಣೋತ್ತರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಶರೀಯತ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಇದರಲ್ಲಿ ಮಗಳು ಹಾಗೂ ಮಗನಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಇರುವುದೆಂದರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಮಗನಿಗೆ ಮಗಳಿಗಿಂತ ದ್ವಿಗುಣ ಪಾಲು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮಗಳಿಗೆ ₹1 ಲಕ್ಷ ಬಂದರೆ, ಮಗನಿಗೆ ₹2 ಲಕ್ಷ ಬರಬಹುದು.
ಮಗಳು ಮದುವೆಯಾದ್ದೂ ಕೂಡ ಈ ಹಕ್ಕು ತಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಆಸ್ತಿಯ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗುವಾಗ ಮಗಳಿಗೆ ಅವರ ಪಾಲು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
ವಿಲ್ ಇದ್ದರೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ?
ತಾಯಿ ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಗೆ ವಿಲ್ ಬರೆದು, ಯಾರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಆಸ್ತಿ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ್ದರೆ, ಆ ವಿಲ್ ಪ್ರಕಾರವೇ ಆಸ್ತಿ ಹಂಚಿಕೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ವಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರು ಇದ್ದರೆ, ಅವರಿಗೆ ಆ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕಾಗಿ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾನೂನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವನ್ನು ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಆಸ್ತಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಕ್ಕಳು ತಾಯಿಯ ಹೆಸರಿನ ಆಸ್ತಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಬೇಕೆಂದರೆ, ಅವರನ್ನು ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಅಥವಾ ವಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಇರಬೇಕು.
ತಾಯಿಯ ಆಸ್ತಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಸಾಬೀತು ಪಡಿಸಲು ಬೇಕಾದ ದಾಖಲೆಗಳು
ತಾಯಿಯ ವಿಲ್ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಆಸ್ತಿ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಲು ಈ ದಾಖಲೆಗಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ:
- ಮೃತ್ಯು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ (Death Certificate)
- ಲೀಗಲ್ ಹೆಯರ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ (Legal Heir Certificate)
- ಆಸ್ತಿಯ ದಾಖಲೆಗಳು (Sale Deed, Khata, RTC, Property Tax Records)
- ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ನೋಟರಿ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ದೃಢೀಕರಣ
ತಾಯಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಆಸ್ತಿಗೆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಹಕ್ಕು ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿದ್ದರೂ, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯಯುತವಾದ ಹಕ್ಕು ನೀಡಲು ಎಲ್ಲರೂ ಬದ್ಧರಾಗಬೇಕು. ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಅನ್ಯಾಯವನ್ನು ಕಾನೂನು ಸರಿಪಡಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಈ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.